Aansprakelijkheid bij appen op de fiets

Vanaf 1 juli 2019 is het strafbaar om een mobiele telefoon vast te houden tijdens het fietsen. Doe je dat toch dan riskeer je een boete van € 95,00. Maar hoe zit het met de civiele aansprakelijkheid van de appende fietser? Kan schade van andere verkeersdeelnemers op de “apper’ verhaald worden? Over de strafrechtelijke én de civielrechtelijke kant leest u hieronder meer.

Veroorzaak je een ongeluk doordat je afgeleid bent door je telefoon dan kun je strafrechtelijk worden veroordeeld tot bijvoorbeeld een taakstraf.
In de zomer van 2017 kwam een 83-jarige vrouw om het leven na een botsing met een fietser. De vrouw liep met haar rollator op het fietspad. Een 23-jarige fietser dei op datzelfde fietspad fietste zag de vrouw niet omdat zij met haar smartphone bezig was. Bij de botsing viel de fietsster bovenop op de 83-jarige vrouw. De vrouw overleed aan haar verwondingen. Dit is een voorbeeld dat je ook als fietsster een dodelijk ongelijk kunt veroorzaken Iets wat door menigeen nog al eens wordt ontkend.

Alhoewel destijds nog geen verbod voor het gebruik van een mobiele telefoon op de fiets in de wet was opgenomen, vond de rechtbank toch dat de fietsster strafrechtelijk moest worden veroordeeld. Volgens de rechtbank was de fietsster namelijk te veel en te lang afgeleid geweest door haar smartphone. Daardoor zag ze de voetgangster niet, paste ze haar snelheid onvoldoende aan en hield ze onvoldoende afstand. Zij heeft volgens de rechtbank dan ook aanmerkelijk onvoorzichtig, onoplettend en/of onachtzaam gereden en daarmee een aanmerkelijke verkeersfout begaan. Volgens de rechtbank is het latere overlijden van het slachtoffer haar daarom aan te rekenen. De rechtbank Gelderland veroordeelde de fietsster tot een taakstraf van 150 uur.

Appen op de fiets kan dus leiden tot een strafrechtelijke veroordeling als daardoor een ongeval wordt veroorzaakt. Het slachtoffer, of nabestaande(n), kunnen daarnaast de schade verhalen op de fietser als vaststaat dat het ongeval aan de schuld van de fietser is te wijten.

APPENDE FIETSER LIJDT ZELF SCHADE

Wat gebeurt er als een appende fietser zelf schade lijdt? Kan de fietser dan zijn of haar schade wellicht ook verhalen?
De fietser is afgeleid door het gebruik van de mobiele telefoon en komt daardoor in botsing met een voetganger die voorrang had. De fietser belandt zelf in het ziekenhuis. Wie is er dan aansprakelijk voor de gevolgen van het ongeval? De fietser zelf uiteraard. Die zat tenslotte fout. De voetganger valt hier niets te verwijten. De fietser kan zijn of haar schade niet verhalen op de voetganger.

TOMMY-BOY
Maar wat nu als de appende fietser, in dezelfde situatie, in botsing komt met een auto? Dit overkwam Tommy-Boy. De 13-jarige Tommy-Boy stierf in 2015 omdat hij op zijn telefoon keek terwijl hij op de fiets zat. De auto zag hij nooit aankomen.

In de wet wordt een fietser als zwakkere verkeersdeelnemer beschermd tegen motorrijtuigen. Is in een dergelijk situatie de automobilist aan te spreken voor de schade van de (nabestaanden van de) fietser?
Helaas is daar geen eenduidig antwoord op te geven. Het is afhankelijk van de specifieke omstandigheden. Uitgangspunt van de wet is echter wel dat de auto, die geen schuld treft, toch nog tenminste 50% van de schade dient te vergoeden. Het kan ook meer zijn. De enige escape voor de auto is overmacht. Dit criterium wordt door de rechter echter zeer streng uitgelegd. Van overmacht is dan ook niet snel sprake. De verzekeraar van de auto dient dus al gauw tenminste 50% van de schade die de fietser lijdt te vergoeden. Bij kinderen jonger dan 14 jaar, is dat zelfs 100%.

Wanneer een fietser vanwege afleiding door het gebruik van de mobiele telefoon, een ongeval veroorzaakt en zelf schade lijdt, zal de (verzekeraar van de) automobilist in vrijwel alle gevallen toch (een deel van) de schade van de appende fietser dienen te vergoeden. Bij een ongeval tussen een appende fietser en een langzame verkeersdeelnemer ( voetganger, andere fietser) zal dat (meestal) niet het geval zijn.