Kan ontslag bij weigeren instructies?

Kan een werknemer op staande voet worden ontslagen als hij redelijke instructies van werkgever weigert op te volgen?

 Wat is het instructierecht van de werkgever?

In de arbeidsrelatie tussen werkgever en werknemer heeft de werkgever het recht aan werknemer aanwijzingen te geven over hoe de werknemer zijn taken moet uitvoeren.  Dit wettelijk recht dat is vastgelegd in artikel 7: 660 van het Burgerlijk Wetboek biedt werkgever de mogelijkheid richting te geven aan het gedrag en de prestaties van werknemer.

Het instructierecht gaat echter niet alleen over de manier waarop de taken moeten worden uitgevoerd. Het recht kan ook betrekking hebben op bijvoorbeeld de werktijden, veiligheidsmaatregelen, klantenservice en communicatie. Elk aspect van het werk dat invloed kan hebben op de efficiëntie, veiligheid en reputatie van het bedrijf kan onder het instructierecht vallen. 

Voorbeelden van het instructierecht

De werkgever heeft de bevoegdheid om richtlijnen en regels vast te stellen voor verschillende aspecten van het werk. Dit kan betrekking hebben op gedragsnormen of op de manier waarop taken moeten worden uitgevoerd. Hier volgen enkele voorbeelden van onderwerpen die onder het instructierecht kunnen vallen:

- De wijze waarop werknemers specifieke taken dienen uit te voeren.

- Het gebruik van bedrijfseigendommen zoals computers, voertuigen en werkuitrusting.

- Gedragsregels op de werkvloer, zoals dresscode, taalgebruik en omgang met klanten.

- Gezondheids- en veiligheidsvoorschriften, waaronder het dragen van beschermende uitrusting, hygiënenormen en procedures bij een ongeval.

Instructierecht is niet onbeperkt

Het is belangrijk om te beseffen dat het instructierecht niet onbeperkt is. Er zijn grenzen aan de instructies die een werkgever aan zijn medewerkers kan geven. Deze beperkingen worden bepaald door de wet, de individuele arbeidsovereenkomst, collectieve arbeidsovereenkomsten, de redelijkheid en billijkheid  en soms ook door rechterlijke uitspraken.

Maar in de meeste gevallen dient een werknemer de instructies van een werkgever na te komen. Doet een werknemer dat zonder goede reden niet, dan kan zelfs ontslag op staande voet het gevolg zijn. Dit illustreert onderstaande uitspraak van de Rechtbank Den Haag.

Wat was het geval?

In deze zaak stond het ontslag op staande voet van een werknemer centraal, die werkzaam was als chauffeur/monteur bij zijn werkgever. De werknemer, die in maart 2023 in dienst was getreden, kreeg op 20 juli 2023 de opdracht van zijn werkgever om terug te keren naar Zoetermeer om een nieuwe route in Amsterdam op te pakken. De werknemer bevond zich op dat moment echter in het oosten van Nederland, waar hij nog bezig was met het afwerken van een eerder geplande route.

De werkgever had meerdere keren, zowel mondeling als via WhatsApp, de werknemer gevraagd terug te keren naar Zoetermeer. Ondanks deze verzoeken en de waarschuwing dat werkweigering zou leiden tot ontslag op staande voet, bleef de werknemer zijn eigen route afhandelen en weigerde hij om aan het verzoek van de werkgever te voldoen. Als gevolg daarvan werd hij op dezelfde dag, 20 juli 2023, op staande voet ontslagen.

De werknemer betwistte het ontslag en stelde dat het onterecht was omdat de opdracht om terug te keren naar Zoetermeer niet redelijk was. Hij voerde aan dat de werkgever onvoldoende rekening had gehouden met de praktische omstandigheden, zoals het feit dat hij nog bezig was met een eerdere route en dat de overnachtingen door de werkgever slecht waren geregeld, wat had geleid tot een vertraging in zijn werkzaamheden.

De kantonrechter oordeelde echter dat de werkgever binnen zijn recht stond om de opdracht te geven, gezien het belang van de klanten in Amsterdam, die een significant deel van de omzet van het bedrijf vertegenwoordigden. Daarnaast was er op dat moment geen andere chauffeur beschikbaar om de route in Amsterdam te rijden. De kantonrechter concludeerde dat de werknemer in strijd met de redelijke instructies van de werkgever had gehandeld en zich schuldig had gemaakt aan werkweigering. Hierdoor werd het ontslag op staande voet als rechtsgeldig beschouwd.

Het verzoek van de werknemer om de arbeidsovereenkomst te herstellen werd afgewezen, en hij werd veroordeeld tot het betalen van de proceskosten van de werkgever. De rechter benadrukte dat een werkgever, zeker in de transportsector, moet kunnen vertrouwen op het opvolgen van redelijke opdrachten door zijn werknemers, en dat het ontslag op staande voet in deze situatie gerechtvaardigd was.

 Hulp nodig bij ontslag of anderszins?

Heeft u hulp nodig bij ontslag? Bel of mail onze specialisten. Bel 020 6160 120 of mail ons.